Arbeidsmarktbeleid in Venlo - een analyse van de arbeidsmarkt, het gemeentelijk beleid en het instrumentarium
Op 8 juli presenteerde de Rekenkamer Venlo de uitkomsten van het (door I&O Research en AnalyZus uitgevoerde) onderzoek naar het arbeidsmarktbeleid van de gemeente Venlo. De rekenkamer is bij het rondje langs de fracties gevraagd om onderzoek te doen naar het arbeidsmarktbeleid in Venlo. Aanleiding is de ogenschijnlijke discrepantie tussen de relatief snelle groei van het aantal banen in (de regio) Venlo in de afgelopen jaren, en de ontwikkeling van het bijstandsvolume in die periode (minder snelle daling). Andere aanleiding is het uitblijven van ‘strategisch arbeidsmarktbeleid’ waar de raad in 2018 al om vroeg.
Wat is onderzocht?
In december 2019 is de rekenkamer gestart met het onderzoek naar het arbeidsmarktbeleid in Venlo. Onderzocht is in hoeverre de inspanningen van de gemeente om de arbeidsparticipatie van haar inwoners tussen 2015 en 2019/2020 te verhogen, doeltreffend en doelmatig zijn.
De bevindingen op goofdlijnen:
Doeltreffend?
Afgaande op de indicatoren die de gemeente monitort is de arbeidsmarktinzet van de gemeente Venlo deels effectief en zijn de doelen deels gerealiseerd. Omdat het ingezette instrumentarium best breed is en door de jaren varieert én door het ontbreken van consequente, langjarige monitoring op een gefundeerde set van (micro-)indicatoren, is de doeltreffendheid met de beschikbare informatie niet goed vast te stellen.
Het lijkt erop dat de gerealiseerde groei van de werkgelegenheid zich niet volledig vertaalt in een dalend bijstandsvolume. Dit is naar verwachting vooral te danken aan de afgenomen instroom als gevolg van economische groei en de inzet van job coaching (en dus het beperken van ‘terugval’). Het volume van de uitstroom uit de bijstand bleef achter, mogelijk omdat de werkgelegenheidsgroei niet aansluit bij de minder kansrijken in het bestand. Dit betekent waarschijnlijk dat deze groep bijstandsgerechtigden langdurig in de bijstand blijft.
Doelmatig?
De mate waarin de inzet van instrumenten doelmatig was, is niet goed vast te stellen. Venlo haalt een wat beter resultaat dan andere gemeenten maar heeft daar ook meer middelen voor nodig. Het is aannemelijk dat de inzet van minder middelen het resultaat verslechtert (of meer middelen juist verbetert). De organisatorische doelmatigheid (samenhang en efficiency) kan wel beter.
In Venlo is geen sprake van een samenhangend arbeidsmarktbeleid, de inzet van instrumenten en de monitoring van de verschillende projecten is versnipperd. Ook is hierin ruimte voor meer afstemming en aansluiting in de inzet vanuit de domeinen economie en participatie richting een meer evenwichtige arbeidsmarkt in Venlo.
Voorzitter Karin van den Berg zegt daarover: “de coronacrisis legt de kwetsbare kant van de Venlose economie bloot. Hoewel het om extreme omstandigheden gaat waar we niet op konden anticiperen, onderstreept de situatie wel het belang van strategisch en gefundeerd arbeidsmarktbeleid, waarin aandacht is voor economische fluctuaties en lange termijn ontwikkelingen. In dit beleid is nog meer aandacht nodig voor diversiteit in de economische structuur en continuïteit in de vraag naar arbeid. Dit vraagt vooral ook om nog betere arbeidsmarktkennis. Er zijn eerder maatwerkoplossingen dan generieke oplossingen nodig. We zien immers dat de werkgelegenheid niet optimaal aansluit op (een deel van) de Venlose beroepsbevolking.
In deze opgave staat de gemeente Venlo niet alleen. Het bedrijfsleven en het onderwijs willen hier graag in participeren, zo is gebleken op het stakeholdersontbijt dat we op 12 maart jl. met partners in het onderwijs en het bedrijfsleven organiseerden.“
Aanbevelingen
Ter vergroting van de doelmatigheid en doeltreffendheid van het arbeidsmarktbeleid in Venlo worden op basis van het onderzoek (een set van) 3 aanbevelingen voorgesteld:
Vervolg
De volledige nota van bevindingen, de bestuurlijke rapportage en de factsheet kunt hier downloaden.
Het rapport van de rekenkamer wordt in september behandeld in de gemeenteraad.
Bron: gemeente Venlo, 8 juli 2020
Wat is onderzocht?
In december 2019 is de rekenkamer gestart met het onderzoek naar het arbeidsmarktbeleid in Venlo. Onderzocht is in hoeverre de inspanningen van de gemeente om de arbeidsparticipatie van haar inwoners tussen 2015 en 2019/2020 te verhogen, doeltreffend en doelmatig zijn.
De bevindingen op goofdlijnen:
Doeltreffend?
Afgaande op de indicatoren die de gemeente monitort is de arbeidsmarktinzet van de gemeente Venlo deels effectief en zijn de doelen deels gerealiseerd. Omdat het ingezette instrumentarium best breed is en door de jaren varieert én door het ontbreken van consequente, langjarige monitoring op een gefundeerde set van (micro-)indicatoren, is de doeltreffendheid met de beschikbare informatie niet goed vast te stellen.
Het lijkt erop dat de gerealiseerde groei van de werkgelegenheid zich niet volledig vertaalt in een dalend bijstandsvolume. Dit is naar verwachting vooral te danken aan de afgenomen instroom als gevolg van economische groei en de inzet van job coaching (en dus het beperken van ‘terugval’). Het volume van de uitstroom uit de bijstand bleef achter, mogelijk omdat de werkgelegenheidsgroei niet aansluit bij de minder kansrijken in het bestand. Dit betekent waarschijnlijk dat deze groep bijstandsgerechtigden langdurig in de bijstand blijft.
Doelmatig?
De mate waarin de inzet van instrumenten doelmatig was, is niet goed vast te stellen. Venlo haalt een wat beter resultaat dan andere gemeenten maar heeft daar ook meer middelen voor nodig. Het is aannemelijk dat de inzet van minder middelen het resultaat verslechtert (of meer middelen juist verbetert). De organisatorische doelmatigheid (samenhang en efficiency) kan wel beter.
In Venlo is geen sprake van een samenhangend arbeidsmarktbeleid, de inzet van instrumenten en de monitoring van de verschillende projecten is versnipperd. Ook is hierin ruimte voor meer afstemming en aansluiting in de inzet vanuit de domeinen economie en participatie richting een meer evenwichtige arbeidsmarkt in Venlo.
Voorzitter Karin van den Berg zegt daarover: “de coronacrisis legt de kwetsbare kant van de Venlose economie bloot. Hoewel het om extreme omstandigheden gaat waar we niet op konden anticiperen, onderstreept de situatie wel het belang van strategisch en gefundeerd arbeidsmarktbeleid, waarin aandacht is voor economische fluctuaties en lange termijn ontwikkelingen. In dit beleid is nog meer aandacht nodig voor diversiteit in de economische structuur en continuïteit in de vraag naar arbeid. Dit vraagt vooral ook om nog betere arbeidsmarktkennis. Er zijn eerder maatwerkoplossingen dan generieke oplossingen nodig. We zien immers dat de werkgelegenheid niet optimaal aansluit op (een deel van) de Venlose beroepsbevolking.
In deze opgave staat de gemeente Venlo niet alleen. Het bedrijfsleven en het onderwijs willen hier graag in participeren, zo is gebleken op het stakeholdersontbijt dat we op 12 maart jl. met partners in het onderwijs en het bedrijfsleven organiseerden.“
Aanbevelingen
Ter vergroting van de doelmatigheid en doeltreffendheid van het arbeidsmarktbeleid in Venlo worden op basis van het onderzoek (een set van) 3 aanbevelingen voorgesteld:
- Zorg voor een integraal meerjarig beleidskader op basis van een grondige analyse van de Venlose arbeidsmarkt.
- Zorg voor een meerjarige uitvoeringsagenda en consequente monitoring op basis van een gefundeerde set aan indicatoren.
- Zorg voor informatie op maat voor een meer betrokken raad.
Vervolg
De volledige nota van bevindingen, de bestuurlijke rapportage en de factsheet kunt hier downloaden.
Het rapport van de rekenkamer wordt in september behandeld in de gemeenteraad.
Bron: gemeente Venlo, 8 juli 2020
