BIZ zorgt voor versterking van gebied en organisatie
Het aantal bedrijveninvesteringszones (BIZ) in Amsterdam is flink gegroeid. Startte Amsterdam in 2012 met acht bedrijveninvesteringszones, per 1 januari 2018 telt de stad er maar liefst 62. Om meer zicht te krijgen op het functioneren van de BIZ’en heeft de gemeente Amsterdam een evaluatieonderzoek laten uitvoeren onder de 49 BIZ’en die de stad in 2017 telde. De gemeente Amsterdam wil met de BIZ’en de samenwerking tussen ondernemers onderling en de samenwerking tussen ondernemers en de gemeente stimuleren. En dit werpt zijn vruchten af, zo blijkt uit het evaluatieonderzoek. De BIZ levert een positieve bijdrage aan zowel de organisatiekracht als aan de kwaliteit en de uitstraling van de gebieden. Maar succes is niet vanzelfsprekend: er zijn ook punten die aandacht nodig hebben om de effectiviteit van de BIZ als stabiele samenwerkingsbasis in de toekomst te garanderen.
De BIZ als basis voor een effectieve samenwerking
Dat de BIZ een positieve uitwerking heeft op het gebied staat als een paal boven water. Hier wordt door de BIZ’en dan ook fors in geïnvesteerd. In Amsterdam bedroeg in 2017 het gezamenlijke BIZ-budget € 2,6 miljoen. Bij kleine BIZ’en gaat een groot deel van het budget naar basisactiviteiten rondom schoon, heel en veilig, feestverlichting en straatmanagement. Grote BIZ’en besteden juist relatief veel aan marketing en de organisatie van evenementen. Uit het onderzoek blijkt dat deze investeringen de gebieden aantrekkelijker, zichtbaarder (offline en online), netter en veiliger hebben gemaakt voor publiek en ondernemers. Behalve tot deze direct zichtbare verbeteringen, heeft de BIZ geleid tot een betere organisatie van ondernemers. Met de invoering van de BIZ vormen de gebieden een sterkere gesprekspartner richting de gemeente en andere betrokkenen. De BIZ’en vertegenwoordigen de belangen van het gebied en maken het mogelijk om voor een langere periode (conform de looptijd van de BIZ) afspraken te maken met externe partners. Denk hierbij aan het afsluiten van scherpere contracten voor feestverlichting of voor het collectief laten ophalen van bedrijfsafval.
Maar succes is niet vanzelfsprekend
Een belangrijke basis voor een succesvolle BIZ wordt gelegd in het BIZ-plan dat iedere BIZ bij aanvang opstelt. BIZ-plannen hebben echter veelal het karakter van een uitvoeringsprogramma waarbij de activiteiten die de BIZ wil uitvoeren, centraal staan. Er is beperkt aandacht voor de urgentie, de ambitie en de doelen die men met de BIZ beoogt te bereiken. Bovendien valt op dat in deze fase in de meeste gebieden nauwelijks afstemming plaatsvindt met relevante stakeholders in het gebied. Deze afstemming zou in de eerste plaats moeten plaatsvinden met de gemeente. Zowel BIZ als gemeente kunnen meer aandacht besteden aan elkaars plannen in het gebied om te beoordelen in hoeverre deze op elkaar aansluiten en ze elkaar hierin kunnen versterken. In gebieden waar sprake is van urgentie rondom een vastgoedthema (bijvoorbeeld met betrekking tot branchering of vastgoedkwaliteit) is afstemming met vastgoedeigenaren gewenst. Het is raadzaam om deze afstemming in het BIZ-proces te verankeren en daarin aandacht te hebben voor de gezamenlijke gebiedsverantwoordelijkheid en de mogelijkheden om als partners samen te werken aan de beoogde ontwikkeling van het gebied.
De BIZ als basis voor een effectieve samenwerking
Dat de BIZ een positieve uitwerking heeft op het gebied staat als een paal boven water. Hier wordt door de BIZ’en dan ook fors in geïnvesteerd. In Amsterdam bedroeg in 2017 het gezamenlijke BIZ-budget € 2,6 miljoen. Bij kleine BIZ’en gaat een groot deel van het budget naar basisactiviteiten rondom schoon, heel en veilig, feestverlichting en straatmanagement. Grote BIZ’en besteden juist relatief veel aan marketing en de organisatie van evenementen. Uit het onderzoek blijkt dat deze investeringen de gebieden aantrekkelijker, zichtbaarder (offline en online), netter en veiliger hebben gemaakt voor publiek en ondernemers. Behalve tot deze direct zichtbare verbeteringen, heeft de BIZ geleid tot een betere organisatie van ondernemers. Met de invoering van de BIZ vormen de gebieden een sterkere gesprekspartner richting de gemeente en andere betrokkenen. De BIZ’en vertegenwoordigen de belangen van het gebied en maken het mogelijk om voor een langere periode (conform de looptijd van de BIZ) afspraken te maken met externe partners. Denk hierbij aan het afsluiten van scherpere contracten voor feestverlichting of voor het collectief laten ophalen van bedrijfsafval.
Maar succes is niet vanzelfsprekend
Een belangrijke basis voor een succesvolle BIZ wordt gelegd in het BIZ-plan dat iedere BIZ bij aanvang opstelt. BIZ-plannen hebben echter veelal het karakter van een uitvoeringsprogramma waarbij de activiteiten die de BIZ wil uitvoeren, centraal staan. Er is beperkt aandacht voor de urgentie, de ambitie en de doelen die men met de BIZ beoogt te bereiken. Bovendien valt op dat in deze fase in de meeste gebieden nauwelijks afstemming plaatsvindt met relevante stakeholders in het gebied. Deze afstemming zou in de eerste plaats moeten plaatsvinden met de gemeente. Zowel BIZ als gemeente kunnen meer aandacht besteden aan elkaars plannen in het gebied om te beoordelen in hoeverre deze op elkaar aansluiten en ze elkaar hierin kunnen versterken. In gebieden waar sprake is van urgentie rondom een vastgoedthema (bijvoorbeeld met betrekking tot branchering of vastgoedkwaliteit) is afstemming met vastgoedeigenaren gewenst. Het is raadzaam om deze afstemming in het BIZ-proces te verankeren en daarin aandacht te hebben voor de gezamenlijke gebiedsverantwoordelijkheid en de mogelijkheden om als partners samen te werken aan de beoogde ontwikkeling van het gebied.
Ondernemers kunnen de BIZ maken of breken
Hoewel de BIZ een positieve bijdrage levert aan de organisatie van het gebied, blijft deze in zekere zin ook kwetsbaar. Deels wordt deze kwetsbaarheid veroorzaakt door het feit dat de BIZ voor een belangrijk deel draait op een handjevol bestuurders ondersteund door een (deels door de gemeente Amsterdam gesubsidieerde) straatmanager. De meeste ondernemers zijn vooral bezig met het runnen van hun eigen zaak en moeilijk te activeren voor het collectief. Maar een nog urgentere kwetsbaarheid zit in het draagvlak voor de BIZ. De toekomst van de BIZ valt of staat met het draagvlak voor de BIZ onder de ondernemers: zij zijn immers degenen die uiteindelijk beslissen over het voortbestaan ervan. Dit maakt het afbreukrisico van de BIZ groot. Besturen en straatmanagers moeten daarom continue aan ondernemers zichtbaar maken waarom de BIZ er is en wat de BIZ betekent voor het gebied én zijn of haar eigen onderneming. Door in de voorbereidingsfase van de BIZ voldoende aandacht te besteden aan de urgentie van de BIZ, de (concrete) doelen die men beoogt te bereiken én het belang daarvan voor de ondernemers, zal het effect van de BIZ (zowel inhoudelijk als qua draagvlak en betrokkenheid) vergroten. Geef ondernemers een reden om de BIZ te steunen, communiceer over de bereikte resultaten en vier de successen!
Meer informatie
Voor meer informatie over het onderzoek kunt u contact opnemen met Hennie Loos van de gemeente Amsterdam ([email protected]) of Anouk Smeltink-Mensen van AnalyZus ([email protected]).
Het volledige onderzoeksrapport kunt u hier downloaden.
AnalyZus, 07/02/19
Hoewel de BIZ een positieve bijdrage levert aan de organisatie van het gebied, blijft deze in zekere zin ook kwetsbaar. Deels wordt deze kwetsbaarheid veroorzaakt door het feit dat de BIZ voor een belangrijk deel draait op een handjevol bestuurders ondersteund door een (deels door de gemeente Amsterdam gesubsidieerde) straatmanager. De meeste ondernemers zijn vooral bezig met het runnen van hun eigen zaak en moeilijk te activeren voor het collectief. Maar een nog urgentere kwetsbaarheid zit in het draagvlak voor de BIZ. De toekomst van de BIZ valt of staat met het draagvlak voor de BIZ onder de ondernemers: zij zijn immers degenen die uiteindelijk beslissen over het voortbestaan ervan. Dit maakt het afbreukrisico van de BIZ groot. Besturen en straatmanagers moeten daarom continue aan ondernemers zichtbaar maken waarom de BIZ er is en wat de BIZ betekent voor het gebied én zijn of haar eigen onderneming. Door in de voorbereidingsfase van de BIZ voldoende aandacht te besteden aan de urgentie van de BIZ, de (concrete) doelen die men beoogt te bereiken én het belang daarvan voor de ondernemers, zal het effect van de BIZ (zowel inhoudelijk als qua draagvlak en betrokkenheid) vergroten. Geef ondernemers een reden om de BIZ te steunen, communiceer over de bereikte resultaten en vier de successen!
Meer informatie
Voor meer informatie over het onderzoek kunt u contact opnemen met Hennie Loos van de gemeente Amsterdam ([email protected]) of Anouk Smeltink-Mensen van AnalyZus ([email protected]).
Het volledige onderzoeksrapport kunt u hier downloaden.
AnalyZus, 07/02/19
